Nowelizacja kodeksu pracy uchwalona ustawą z dnia 20.05.2010 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 105, poz. 655) weszła w życie 16 lipca 2010 r.
Zmiany w Kodeksie Pracy w dziale „Kwalifikacje zawodowe pracowników” (art. 1031 i nast. k.p.) sprowadzają się do:
określenia ustawowego ogólnej charakterystyki podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracownika; dotychczas szczegółowa regulacja i charakterystyka była określona w Rozporządzeniu z dnia 12 października 1993 r. Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. Powyższe rozporządzenie przestało obowiązywać w dniu 10 kwietnia 2010 r.
- zdefiniowania pojęcia „podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników” jako zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą
- określenia jakie uprawnienia przysługują pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe – chodzi tutaj o urlop szkoleniowy i zwolnienie z całości lub części dnia pracy na czas niezbędny, aby punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania; za czas powyższego urlopu czy zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia
- sprecyzowania ile dni wynosi urlop szkoleniowy dla pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe, który to urlop pracodawca jest obowiązany udzielać pracownikowi w dni, które są dla pracownika dniami pracy (urlop szkoleniowy wynosi 6 dni w ciągu roku dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych, do egzaminu maturalnego i do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, a 21 dni wynosi dla pracownika w ostatnim roku studiów na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego, z tym że nie jest w przepisach ustalone czy muszą to być dni kolejno następujące po sobie czy też nie, więc ta kwestia musi być pozostawiona pracodawcy i pracownikowi).
- przyjęcia, że pracodawca może (ale nie musi) przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia (tutaj ustawa przykładowo wylicza opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie)
- nałożenia na pracodawcę i pracownika obowiązku zawarcia w formie pisemnej umowy w przypadku podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika. Umowa taka musi zawierać wzajemne prawa i obowiązki stron, z tym że nie może ona zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika, niż przepisy rozdziału „Kwalifikacje zawodowe pracowników” (czyli przepisy wprowadzone nowelizacją, która jest omawiana w niniejszej informacji) np. nie można pracownikowi udzielać mniejszej ilości dni urlopu szkoleniowego czy nie wolno pozostawiać pracownika bez wynagrodzenia za czas podnoszenia przez niego kwalifikacji zawodowych. Umowa, o której mowa wyżej, nie musi być zawierana, jeżeli po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika (po urlopie szkoleniowym lub po zakończeniu trwania zajęć) pracodawca nie zamierza dalej zatrudniać pracownika
- uregulowania zwrotu kosztów od pracownika poniesionych przez pracodawcę z tytułu dodatkowych świadczeń na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu tych szkoleń lub okresu zatrudnienia w trakcie podnoszenia kwalifikacji w przypadku gdy:
- pracownik bezzasadnie nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji
- pracodawca rozwiąże z pracownikiem umowę o pracę z jego winy bez zachowania okresu wypowiedzenia w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po ich zakończeniu w terminie określonym w umowie o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, ale nie dłuższym niż 3 lata po zakończeniu podnoszenia
- pracownik w okresie wskazanym wyżej rozwiąże umowę o pracę za wypowiedzeniem, chyba że pracownik rozwiąże umowę za wypowiedzeniem z powodu mobbingu ze strony pracodawcy (wówczas pracodawca nie może żądać zwrotu kosztów).
- pracownik w okresie wskazanym wyżej rozwiąże umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie przepisów o mobbingu lub wystąpienia przypadku uzasadniającego rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika, mimo braku przesłanek co do tego
wprowadzenia możliwości dla pracodawcy przyznania pracownikowi urlopu bezpłatnego bądź zwolnienia z całości bądź z części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia w przypadku pracownika zdobywającego wiedzę i umiejętności, ale nie podnoszącemu kwalifikacji zawodowych. Te uprawnienia dla pracownika są ustalane w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i pracownikiem.