Tryb tworzenia spółki akcyjnej
Uwagi wstępne
Tryb tworzenia spółki akcyjnej jest skomplikowany i bardzo sformalizowany. Wiele rzeczy trzeba zaprojektować i uzgodnić wcześniej – jeszcze przed podpisaniem statutu. Taki sposób tworzenia spółek akcyjnych nie jest aż taki popularny, częściej dochodzi do przekształcenia spółek z o.o. w spółki akcyjne. Przy czym regulacje dotyczące tworzenia spółek akcyjnych, w szczególności w zakresie wkładów, przekładają się później na przepisy dotyczące podwyższenia kapitału zakładowego
Założyciele spółki akcyjnej
Założycielami spółki są osoby, które podpisują statut. Zarówno założycielami jak i akcjonariuszami mogą być osoby fizyczne i prawne. W doktrynie pojawiły się wątpliwości, czy ułomne osoby prawne też (np. spółki kapitałowe w organizacji) – nie ma wątpliwości, że mogą one być akcjonariuszami; natomiast niepewność jest co do tego, czy ułomna osoba prawna może być założycielem spółki akcyjnej. Skoro ma podmiotowość prawną, to teoretycznie założycielem s.a. też mogłaby być, ale ze względu na brak pewności, co do jej faktycznego powstania i zarejestrowania spółki w organizacji, może budzić obawy co do zasadności takich poczynań, aby to spółka w organizacji zakładała kolejną spółkę. Przede wszystkim kwestia zakazu rozporządzania prawami z akcji przed rejestracją też będzie tu miała znaczenie.
Zgodnie z art. 301 Kodeksu Spółek Handlowych (KSH) spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Artykuł 313 § 1 KSH wskazuje, że założyciel albo założyciele lub łącznie z osobami trzecimi obejmują akcje. Powstaje pytanie, czy wszyscy założyciele muszą być jednocześnie akcjonariuszami, czy też wystarczy aby przynajmniej jeden założyciel objął akcje i stał się również akcjonariuszem spółki akcyjnej? W doktrynie poglądy są podzielone, ale większość stoi na stanowisku, że wszyscy założyciele powinni jednocześnie objąć akcje, ale pojawiają się też głosy, że wystarczy, aby przynajmniej jeden założyciel akcje w spółce objął.