Podstawą służącą do wszczęcia postępowania egzekucyjnego jest tytuł wykonawczy. Bez niego wierzyciel nie może wystąpić z wnioskiem do komornika o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Tytuł wykonawczy to tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Tytułem egzekucyjnym jest określony dokument urzędowy, w którym zostało zawarte roszczenie wierzyciela wraz z zakresem w jakim podlega egzekucji, a także został stwierdzony obowiązek dłużnika oraz zakres tego obowiązku. Treść świadczenia oraz osoby stron (dłużnik i wierzyciel) powinny być wyraźnie oznaczone, by organ egzekucyjny nie miał, co do nich żadnych wątpliwości (organ ten nie może domyślać się treści tytułu czy w inny sposób go interpretować).
Tak więc nie może być uznany za tytuł egzekucyjny dokument, w który sąd orzekł „zwrot kwoty pożyczonej od X-a” (bez wskazania kwoty) lub zasądził świadczenie od „spadkobierców Y-ka” (bez wskazania konkretnej osoby).
Tytułami egzekucyjnymi są:
Orzeczenie sądowe prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (należy do nich przykładowo: wyrok, postanowienie, nakaz zapłaty);
Ugoda zawarta przed sądem (ugoda zawarta w toku postępowania cywilnego lub karnego, odpowiadająca wymogom pisma procesowego i przewidująca obowiązek świadczenia);
Orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (należą do nich postanowienia i nakazy zapłaty, jeżeli w ich treści będzie określony obowiązek świadczenia);
Wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed tym sądem, w tym orzeczenie wydane w arbitrażu międzynarodowym (stają się one tytułem egzekucyjnym, gdy sąd państwowy w postępowaniu klauzulowym stwierdzi ich wykonalność);
Ugoda zawarta przed mediatorem (po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc ugody zawartej przed sądem, jeżeli nadaje się do egzekucji sąd nadaje jej klauzule wykonalności);
Inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji (np. orzeczenie sądu zagranicznego w tym orzeczenia sądu państwa – członka UE, bankowy tytuł egzekucyjny, wyciąg z listy wierzytelności w postępowaniu upadłościowym lub układowym, ostateczna decyzja administracyjna);
Akt notarialny.
Klauzula wykonalności to akt sądowy, w którym sąd stwierdza, że tytuł egzekucyjny przedstawiony przez wierzyciela nadaje się do wykonania, i że prowadzenie egzekucji przeciw dłużnikowi jest dopuszczalne. Na postanowienie sądu, co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie.
Klauzulę tą nadaje sąd lub referendarz sądowy na wniosek wierzyciela lub z urzędu.
Tytuł wykonawczy stanowi podstawę do prowadzenia egzekucji z reguły o całe objęte nim roszczenie i ze wszystkich części majątku dłużnika. Oznacza to, że dłużnik odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem. Jeżeli odpowiedzialność dłużnika ogranicza się do określonych rzeczy lub części jego majątku to tytuł wykonawczy powinien określać, że dłużnikowi przysługuje prawo powoływania się na tą ograniczoną odpowiedzialność (np. dotyczy to ograniczonej odpowiedzialności majątkowej małżonka dłużnika czy ograniczonej odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe).