W przypadku kiedy dziedziczymy dom lub mieszkanie, możemy skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej przewidzianej w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.Ulga ta dotyczy również uzyskania własności budynku mieszkalnego, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawo do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie.Zakres skorzystania z tej ulgi jest ograniczany w zależności od tego do jakiej grupy podatkowej należy spadkobierca.
Ustawa o której mowa określa I, II lub III grupę podatkową. O tym do jakiej grupy podatkowej, kto jest zaliczany, decyduje co do zasady osobisty stosunek nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte prawa majątkowe. Przykładowo do pierwszej grupy podatkowej należą małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha oraz teściowa. Warunki jakie należy spełnić po stronie obdarowanego są ściśle związane ulgami, które mogą otrzymać. Spadkobierca musi nabyć prawo do budynku lub lokalu, którego powierzchnia nie przekracza 110 m2 powierzchni użytkowej. Nie może być również właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Osobie tej nie może przysługiwać spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego albo prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. W przypadku dysponowania tymi prawami przekaże je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego. Obdarowany nie może być także najemcą lokalu lub budynku i będzie zamieszkiwać dany lokal mieszkalny, będąc w nim zameldowany na pobyt stały i nie dokona jego zbycia przez okres 5 lat. Jednak zamieszkujący dany budynek nabywca może dokonać zbycia przysługującego mu prawa opisanego powyżej, jeżeli wykaże, że jest to uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania.
Poza wymienionymi warunkami, jest kilka koniecznych wymogów. Należy przeznaczyć w całości środki uzyskane ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego, na budowę innego budynku lub lokalu, w okresie dwóch lat od dnia zbycia lub na łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego dodatkowo zameldowaniem na pobyt stały.
