Umowa Rachunku Bankowego

W przepisach kodeksu cywilnego, w tytule XX księgi III ustawodawca uregulował esencjonalne kwestie związane z umową rachunku bankowego. Bardziej szczegółowe rozwiązania znajdziemy w przepisach prawa bankowego i finansowego. Na gruncie kodeksu cywilnego, art. 725 stanowi, że przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Umowa zawierana jest na czas oznaczony lub nie oznaczony. Na podstawie art. 49 ustawy prawo bankowe wyróżniamy cztery główne rodzaje rachunków bankowych: rachunek rozliczeniowy, w tym bieżący i pomocniczy, rachunek lokat terminowych, rachunek wkładów oszczędnościowych oraz rachunek powierniczy.
Umowa rachunku bankowego jest umową konsensualną, dochodzi do skutku solo consensu, czyli przez samo porozumienie stron. Nie jest umową wzajemną. Jest umową odpłatną. Odpłatność przejawia się w oprocentowaniu kapitału na rzecz klienta oraz w kosztach manipulacyjnych, które ponosi klient. Oprocentowanie klientowi należy się za to, że bank może obracać czasowo wolne środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym.
Esentialia negotii tej umowy to zobowiązanie się banku do przyjmowania i przechowywania środków pieniężnych klienta na jego koncie oraz ewentualnie do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych na jego zlecenie. Bank musi dochować wszelkich starań w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa przechowywanych środków pieniężnych. Warto dodać, że bank może odmówić wykonania zlecenia tylko w wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych. Ponadto bank obracając wolnymi środkami zgromadzonymi na rachunku, musi pamiętać, że jest zobowiązany do ich zwrotu w całości lub w części na każde żądanie klienta, chyba, że umowa uzależnia obowiązek zwrotu od wypowiedzenia. Dodatkowo art. 728 § 2 informuje, że bank powinien przesyłać posiadaczowi rachunku co najmniej raz w miesiącu wyciąg z rachunku. Wyciąg powinien zawierać informację o saldzie rachunku i o wszelkich zmianach stanu. Możliwe jest także przesyłanie elektronicznego wyciągu.
Z kolei posiadacz rachunku zobowiązany jest do poinformowania banku o niezgodności zmian stanu rachunku lub salda w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyciągu. Ewentualne zobowiązania szczególne mogą wynikać z poszczególnych umów z bankiem lub z regulaminów, którym posiadacz się poddaje, a które bank wydaje na podstawie art.109 ust.1 prawa bankowego. Istotne znaczenie mają także ogólne warunki umów. Ponadto kodeks cywilny przewiduje obowiązek posiadacza imiennego konta bankowego informowania banku o każdej zmianie miejsca zamieszkania lub siedziby (art. 729 k.c.). Posiadacz rachunku ma także określone uprawnienia. Mianowicie na podstawie art. 50 ustawy prawo bankowe może on swobodnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonym na rachunku.
Przepisy kodeksu cywilnego uzupełniane są przez przepisy prawa bankowego. Art. 52 prawa bankowego określa formę umowy z bankiem jako pisemną oraz kształtuje jej treść, wskazując najistotniejsze elementy.
Jeżeli umowa z bankiem zawarta jest na czas oznaczony wygasa po upływie określonego terminu. Jeżeli natomiast mamy do czynienia z umową na czas nie oznaczony, rozwiązanie umowy rachunku bankowego może nastąpić wskutek wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron. Jednakże bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów. Ponadto, jeżeli umowa rachunku bankowego nie stanowi inaczej, ulega ona rozwiązaniu, gdy w ciągu 2 lat nie dokonano na rachunku żadnych obrotów, a stan środków pieniężnych na tym rachunku nie przekracza kwoty minimalnej określonej w umowie.
Każdej ze stron przysługują roszczenia, które wynikają ze stosunku rachunku bankowego. Roszczeń tych można dochodzić w terminie 2 lat. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych. Roszczenia te nie ulegają w ogóle przedawnieniu, dopóki nie zostaną zgłoszone wobec kontrahenta.