Uznanie dziecka jest sposobem ustalenia ojcostwa przez oświadczenie mężczyzny złożone w formie przewidzianej prawem i przed odpowiednim organem.
Art. 72 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego (KRO):
Jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie dziecka przez ojca, albo na mocy orzeczenia sądu.
Ustalenie ojcostwa może nastąpić poprzez:
• uznanie dziecka przez ojca albo
• na mocy orzeczenia sądowego – proces o ustalenie ojcostwa.
Uznanie jest dopuszczalne, jeżeli nie ma innych sposobów, w innym przypadku jest nieważne.
W procesie o ustalenie dziecko może być uznane:
a) przed sądem opiekuńczym (w procesie sporządza się protokół uznania dziecka, a w trybie nieprocesowymi odbiera się oświadczenie oraz oświadczenie o nazwisku dziecka)
b) albo w urzędzie stanu cywilnego (art. 43 prawa o aktach stanu cywilnego – przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka przez ojca przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub przed konsulem następuje z zachowaniem przepisów KRO). Przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka lub nadaniu dziecku nazwiska męża matki wymaga sporządzenia protokołu. W razie uznania dziecka przed konsulem, konsul sporządza protokół przyjęcia oświadczenia o uznaniu dziecka i przesyła go niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego, o którym mowa w art 14. ust. 2 Prawa o aktach stanu cywilnego. Protokół uznania przesyła się do urzędu stanu cywilnego, gdzie wpisuje się dane w akcie urodzenia.
Uznanie dziecka jest to oświadczenie woli wyrażone przed sądem. Wówczas należy przedstawić dokumenty dotyczące dziecka tj. akt zupełny urodzenia dziecka. Nie można uznać dziecka pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu.
Dziecko powinien uznać ojciec biologiczny, ale ani urząd stanu cywilnego, ani sąd nie bada, czy oświadczenie jest złożone przez ojca biologicznego. Wtedy, gdy mężczyzna podnosi, że nie jest ojcem naturalnym, to oświadczenie o uznaniu dziecka nie może być odebrane.
