Ustanowienie użytkowania wieczystego nie powoduje utratę nieruchomości przez jej właściciela. Użytkownik wieczysty otrzymuje prawo do korzystania z nieruchomości, które jest prawem zbywalnym i dziedzicznym. Użytkowanie może być ustanawiane na okres od 40 do 99 lat. Po tym okresie wygasa, co powoduje także wygaśnięcie wszystkich obciążeń ustanowionych na nim przez użytkownika wieczystego (hipoteka, służebność, umowa najmu, czy dzierżawy).
Ponadto wygasa odrębna własność budynków na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste, a wraz z nią odrębna własność poszczególnych lokali w takich budynkach.
29 lipca 2005 r. została wprowadzona ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Zgodnie z jej postanowieniami o przekształcenie mogą ubiegać się osoby fizyczne (lub ich następcy prawni) będący użytkownikami wieczystymi.