Zadania te zostały enumeratywnie wyliczone w ustawie o Radzie Ministrów z dnia 8 sierpnia 1996 r. w art. 29.
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów to przede wszystkim miejsce urzędowania samego premiera. To właśnie tam szef rządu przyjmuje gości zagranicznych, delegacje krajowe, przedstawicieli różnych środowisk. W każdy wtorek Rada Ministrów, pod przewodnictwem premiera, odbywa w Kancelarii posiedzenia, podczas których przyjmuje projekty rządowych ustaw, wydaje rozporządzenia, opiniuje i zatwierdza dokumenty.
Kompetencje Kancelarii Prezesa Rady Ministrów zostały określone w zarządzeniu Prezesa Rady Ministrów w sprawie nadania statutu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz w regulaminie organizacyjnym Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kancelaria zapewnia obsługę merytoryczną, prawną, organizacyjną, techniczną i kancelaryjno-biurową Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, wiceprezesów Rady Ministrów, Ministra – Członka Rady Ministrów, Kolegium do Spraw Służb Specjalnych, Rady Legislacyjnej oraz Szefa Służby Cywilnej. Kancelaria zapewnia ponadto obsługę pełnomocników rządu, komitetów, komisji wspólnych, rad, zespołów oraz innych kolegialnych organów pomocniczych, doradczych i opiniodawczo-doradczych.
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów to także miejsce pracy stałego Komitetu Rady Ministrów. W jego skład wchodzą wiceministrowie, a przewodniczącym jest członek Rady Ministrów wyznaczony przez szefa rządu. Komitet wypracowuje i przekazuje rządowi stanowiska dotyczące poszczególnych dokumentów – ułatwia to podjęcie konkretnych decyzji na posiedzeniu Rady Ministrów.
Realizacją zadań Kancelarii Prezesa Rady Ministrów zajmują się pracownicy zatrudnieni w następujących komórkach organizacyjnych: Sekretariat Prezesa Rady Ministrów, Centrum Informacyjne Rządu, Departament Analiz Strategicznych, Departament Rady Ministrów, Departament Komitetu Rady Ministrów, Departament Kontroli i Nadzoru, Departament Prawny, Departament Skarg, Wniosków i Obsługi Rady do spraw Uchodźców, Departament Służby Cywilnej, Departament Spraw Parlamentarnych, Departament Spraw Zagranicznych, Biuro Kolegium do spraw Służb Specjalnych, Biuro Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów do spraw Dialogu Międzynarodowego, Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Równego Traktowania.
W Kancelarii Prezesa Rady Ministrów działają także sekretariaty osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Komórkami organizacyjnymi Kancelarii, poza gabinetem politycznym premiera, kierują dyrektorzy.
Ustawa wymienia szczegółowo te kompetencje:
„1) uchylony;
1a) dokonywanie ocen skutków (kosztów i korzyści) społecznogospodarczych projektowanych regulacji oraz sporządzanie ocen tych skutków, w tym projektów powodujących istotne długookresowe następstwa w rozwoju społecznym i gospodarczym;
1b) opracowywanie ocen międzynarodowych uwarunkowań sytuacji kraju oraz długofalowych koncepcji polityki zagranicznej;
1c) opracowywanie ocen funkcjonalności struktur państwa i sprawności ich działania;
1d) przygotowywanie innych analiz, prognoz, koncepcji, programów i ocen, zleconych przez Prezesa Rady Ministrów;
2) wydawanie Dziennika Urzędowego Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B”;
3) koordynacja realizacji polityki kadrowej w administracji rządowej, w zakresie określonym w odrębnych przepisach;
4) obsługa spraw kadrowych osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe
w administracji rządowej;
5) koordynacja współdziałania Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów z Sejmem Rzeczypospolitej Polskiej, Senatem Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej i innymi organami państwowymi;
6) obsługa informacyjna oraz prasowa Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów oraz wewnętrznych organów pomocniczych i opiniodawczodoradczych Rady Ministrów;
7) uchylony;
8) wykonywanie zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa państwa określonych w odrębnych przepisach;
9) wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach lub zleconych przez Prezesa Rady Ministrów.”
