Rzecznik patentowy jest to jeden z zawodów prawniczych, którego praca polega na świadczeniu pomocy w sprawach własności przemysłowej osobom fizycznym, osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej. Od rzecznika patentowego wymaga się dużej wiedzy – zarówno prawniczej, jak i specjalistycznej wiedzy technicznej.
Do zadań rzecznika patentowego należy:
- występowanie jako pełnomocnik strony w postępowaniu przed Urzędem Patentowym, Naczelnym Sądem Administracyjnym i innymi sądami przed którymi toczy się postępowanie w sprawach własności przemysłowej,
- przygotowanie dokumentacji zgłoszeń przedmiotów podlegających ochronie,
- dokonywanie zgłoszeń przedmiotów do Urzędu Patentowego RP oraz udział w postępowaniu na każdym jego etapie,
- dokonywanie czynności związanych z zachowaniem praw wyłącznych dla chronionych rozwiązań i zapobieganie naruszeniu tych rozwiązań,
- opracowywanie umów z zakresu ochrony własności przemysłowej, a także udział w negocjacjach z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi oraz współpraca przy realizacji tych umów,
- badanie zakresu ochrony rozwiązania.
Rzecznik patentowy oferuje pomoc techniczną polegającą w szczególności na :
- opracowywaniu opisów technicznych zgłoszeń do ochrony przedmiotów działalności twórczej przeznaczonych do przemysłowego wykorzystywania,
- badaniu zakresu ich ochrony,
- prowadzeniu poszukiwań dotyczących stanu techniki,
- zdolności rynkowej rozwiązania,
- nienaruszalności praw osób trzecich,
- ustalenia zakresu „know-how”,
Celem zagwarantowania należytej ochrony podmiotów prawnych dochodzących swych praw w sprawach własności przemysłowej, ustawodawca wprowadził zasadę względnego przymusu rzeczniowskiego. Stanowi ona, iż w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP w sprawach związanych z dokonywaniem i rozpatrywaniem zgłoszeń oraz utrzymywaniem ochrony wynalazków, wzorów użytkowych, a także przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, w odniesieniu do postępowania zgłoszeniowego i rejestrowego, pełnomocnikiem strony może być tylko rzecznik patentowy.