Problem ten został uregulowany w art. 81 TWE, obecnie jest to artykuł 101 TfUE, który stanowi, że :
Niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane są wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, wszelkie decyzje związków przedsiębiorstw i wszelkie praktyki uzgodnione, które mogą wpływać na handel między Państwami Członkowskimi i których celem lub skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz rynku wewnętrznego.
Na początek należy zastanowić się nad samym znaczeniem terminu porozumienie. W sprawie Bayer Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że aby istniało porozumienie w znaczeniu z art. 101TfUE wystarczy, aby przedmiotowe przedsiębiorstwa wyraziły wspólną wolę działania na rynku w specyficzny sposób. Jeśli chodzi o formę, w jakiej ta wspólna wola jest wyrażona, wystarczające do stwierdzenia wyrażenia woli stron jest zachowanie na rynku zgodnie z jej warunkami, bez konieczności zawarcia ważnej i wiążącej umowy w rozumieniu prawa krajowego.
Zakazane są porozumienia polegające w szczególności na:
- ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;
- ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;
- podziale rynków zbytu lub zakupu;
- stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
- uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
- ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem;
- uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności z zakresu prac lub ceny.
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów wymienia także sytuacje, w których zawierane przez przedsiębiorców porozumienia, mające negatywny wpływ na konkurencję, nie są uznawane za praktyki ograniczające konkurencję. Muszą one jednak zostać zawarte przez określone podmioty lub pełnić określone funkcje. Zgodnie z tym zakaz zawierania porozumień ograniczających konkurencję nie będzie obowiązywał wobec:
porozumień zawieranych między konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5%;
porozumień zawieranych między przedsiębiorcami, którzy nie są konkurentami, jeżeli udział w rynku któregokolwiek z nich w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10%; oraz
porozumień, które jednocześnie (przesłanki muszą zostać spełnione łącznie):
1. przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego (tzw. podniesienie efektywności działania),
2. zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści;
3. nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców tylko takie ograniczenia, które są niezbędne do osiągnięcia tych celów tj. podniesienia efektywności działania, jak i do zapewnienia nabywcom odpowiednich korzyści
4. nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów.