Zakres sądowej kontroli administracji publicznej; decyzje administracyjne

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

Zakres sądowej kontroli administracji publicznej

Zakres ten obejmuje orzekanie w sprawach skarg na dwa typy zachowań organów administracji publicznej (szerokie ujęcie podmiotowe):
1. Działania organów
2. Zaniechanie – bezczynność.

Zakres skarg na działanie administracji publicznej


Kontrola działań przejawia się w zasadzie w prawie do wniesienia skargi do sądu administracyjnego (sąd nie działa z urzędu, by wszcząć postępowanie, gdyż musi wpłynąć skarga). Skarga przysługuje na dwa typy działań określonych w ustawie:
1. Akty indywidualne (skierowane do konkretnego adresata);
2. Akty generalne (skierowane do adresata oznaczonego w sposób generalny) – znaczna ich część to akty normatywne, ale nie tylko.

Zakres skarg na akty indywidualne obejmuje następujące typy:
1. Decyzje administracyjne.
2. Niektóre postaci postanowień administracyjnych.
3. Niektóre postaci czynności materialno-technicznych.
4. Pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego w sprawach indywidualnych.

Decyzja administracyjna

Od 1990 roku obowiązuje klauzula generalna zaskarżalności decyzji, co do zasady skarga przysługuje na decyzję administracyjną, chyba że będzie przepis szczególny, według którego skarga nie przysługuje (jest możliwa inna zasada – enumeracja pozytywna, która miała miejsce w latach 80-tych, gdy funkcjonował zamknięty katalog aktów, decyzji, które podlegały zaskarżeniu do sądu administracyjnego). Przyjmuje się zatem domniemanie zaskarżalności decyzji.

Użyte w przepisie pojęcie wskazuje na ujęcie materialne decyzji, tzn. nie obejmuje tylko decyzji administracyjnej jako takiej (tu: kwestia sformułowania przepisu), ale każdy akt władczy organów administracji publicznej jednostronny, zewnętrzny, oparty na przepisach prawa powszechnie obowiązującego, rozstrzygający indywidualną sprawę (kształtuje prawo lub obowiązek indywidualnego adresata), np. koncesja, zezwolenie, zakaz, nakaz, rozkaz, pozwolenie, orzeczenie, zgoda, itd., także decyzje podatkowe, celne, budowlane), bez względu na nazwę.

O decyzji mówimy wtedy, gdy organ, który ją wydaje, realizuje zadania z zakresu administracji publicznej. Nie ma znaczenia charakter decyzji (np. skarga służy także na decyzję uznaniową – przed wojną za czasów działania Najwyższego Trybunału Administracyjnego decyzje uznaniowe nie były przedmiotem skargi,). W warstwie merytorycznej, jeżeli przepis wskazuje, że organ coś „może” to czy wyda rozstrzygnięcie pozytywne czy negatywne, to każde z tych rozstrzygnięć mieści się normie materialnej. Natomiast są przepisy proceduralne – które przy wydaniu takiej decyzji muszą mieć zastosowanie – więc kontrola sądowa decyzji uznaniowej to w dużej mierze kontrola procedury wydania takiej decyzji, zachowania przebiegu postępowania, zasad nim rządzących. Zawsze sąd może uchylić decyzję uznaniową, stwierdzając, że chociaż organ ma prawo do wyboru rozstrzygnięcia, to gdyby np. nie naruszył zasady prawdy obiektywnej (dokonując niewłaściwego ustalenia stanu faktycznego), to podjąłby inne rozstrzygnięcie. Kontrola decyzji uznaniowej jest de facto węższa, ponieważ obejmuje bowiem kontrolę procedury jej wydania.

Skarga przysługuje także na decyzje pozytywne, zawierając zarzut naruszenia prawa czy interesu prawnego (w praktyce skarżący wyrażają ogólne niezadowolenie z decyzji czy też podają nowe okoliczności faktyczne – co i tak skłania do pozytywnej oceny takiej decyzji). Adresat decyzji, strona ocenia wtedy, czy jej interes został decyzją zaspokojony. Możemy powiedzieć, że to jest decyzja pozytywna dla organu, natomiast jej adresat może uznać, że w jakimś aspekcie narusza ona jego interes prawny.

More to explorer