Przesłanki zawarcia małżeństwa świeckiego:
1) odmienność płci (wynika z aktu urodzenia) – mogą pojawić się problemy przy obojnactwie, co stanowić będzie przeszkodę w zawarciu małżeństwa.
Możliwe wytoczenie powództwa ze 189 Kodeksu Postępowania Cywilnego o ustalenie.
Późniejsza zmiana płci jednego z małżonków nie powoduje nieważności.
2) jednoczesna obecność przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego (USC) i tylko przed nim tj. wójtem, burmistrzem, prezydentem. Zgodnie z art.6 ust. 3 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego wójt zatrudnia inną osobę na stanowisku kierownika USC w gminach powyżej 50.000 mieszkańców (w gminach do 50.000 mieszkańców może to zrobić, ale nie musi). Oświadczenie musi być zgodne i jednoczesne (gdy najpierw małżonkowie powiedzą „tak”, a potem „nie” to liczy się to pierwsze).
Procedura zawarcia małżeństwa świeckiego.
1. Należy złożyć dokumenty niezbędne (przewidziane przez odrębne przepisy) kierownikowi USC. Jeśli napotykałoby to trudne do przezwyciężenia przeszkody to jedyną drogą obejścia tego wymogu jest zwolnienie przez sąd.
2. Należy złożyć pisemne zapewnienie, że nie wie się o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.
3. Kierownik USC wyjaśnia przyszłym małżonkom doniosłość małżeństwa i skutki prawne jego zawarcia
4. Małżeństwo może być zawarte nie wcześniej niż miesiąc od złożenia oświadczenia z punktu 2, jeśli jednak przemawiają za tym ważne względy (np. zbliżająca się śmierć) to kierownik USC ( nie sąd) może zezwolić na zawarcie przed upływem.
5. Oświadczenie jest składane publicznie przed kierownikiem USC w obecności dwóch świadków – pełnoletnich
6. Kierownik USC pyta małżonków czy chcą zawrzeć małżeństwo, a jeśli tak to wzywa do złożenia oświadczeń o wstąpieniu i określeniu nazwiska ich dzieci (powtarza się za kierownikiem USC albo podpisuje akt małżeństwa).
7. Kierownik USC po złożeniu ogłasza o wstąpieniu w związek małżeński..
8. Akt małżeństwa ma charakter deklaratoryjny (czyli jedynie potwierdzający zawarcie małżeństwa, które jest zawarte z chwilą złożenia zgodnych oświadczeń woli przez dwoje małżonków.