Znamiona strony podmiotowej i przedmiotowej czynu

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

Zwykle dzieli się znamiona ustawowe na te, które dotyczą elementów strony przedmiotowej i podmiotowej:

A) znamiona strony podmiotowej czynu to co jest związane z zamiarem sprawcy, z rodzajem jego nastawienia do czynu, który popełnił. Nie mówimy teraz o winie, ponieważ na gruncie obowiązujących obecnie przepisów kodeksu nie posługujemy się tym pojęciem, chociaż niektórzy autorzy lub komentatorzy używają tego pojęcia, to jest kwestia do pewnego stopnia umowna. Trzeba jednak zwrócić uwagę na pewną różnice jaka wynika z obu tych kodeksów, w ujęciu czy rozumieniu tych kodeksów przesłanka jaką jest wina a inną jaką jest realizacja znamion czynu zabronionego. Czyli od strony znamion czynu zabronionego możemy mówić o umyślności bądź nieumyślności, czyli to jest to podstawowe znamię podmiotowej strony czynu, czyli sprawca popełnia czyn umyślnie bądź nieumyślnie. Dawniej mówiono bądź z winy umyślnej bądź nieumyślnej. Raczej używamy tu określenia umyślność bądź nieumyślność – to są elementy znamionujące  stronę podmiotową czynu. Ta umyślność i nieumyślność może przybrać różne postaci. Niezależnie od tego można mówić o jakimś celu działania sprawcy, motywach, pobudkach – co do języka prawniczego rozróżniamy pobudki i motyw. Pobudki –to uczucia, emocje, stan psychiczny, przeżywanie czynu przez sprawcę, motyw – to są te rzeczy, które kierują sprawcą pod względem racjonalnym, do czego dąży do czego zmierza, czyli cele, intencje, które chce zrealizować. Jest potrzebne to rozróżnienie, ponieważ prawodawca posługuje się czasem bądź jednym bądź drugim i musimy te pojęcia na gruncie prawa karnego różnicować.

B) Elementy strony przedmiotowej czynu zabronionego – czyli te, które musza być w ustawie opisane jako zabronione, to są związane już z zachowaniem sprawcy, czyli tym uzewnętrznionym zachowaniem sprawcy, czyli sposób działania, skutki tego działania. Przykładowo, żeby zilustrować to jakimś czynem zabronionym, w takim typowym zachowaniu jak kradzież mienia –elementy strony podmiotowej to będzie umyślność, bo czyn ten polega na umyślnym zachowaniu. Sprawca coś zabiera w określonym celu, świadomie w celu przywłaszczenia sobie jakiejś rzeczy, czyli od strony podmiotowej ,a my tutaj ewidentnie umyślne działania i to działanie ukierunkowane w umyślność w zamiarze bezpośrednim , a elementy przedmiotowe – to ustawa mówi tu zabiera w celu przywłaszczenia – czyli trzeba wykazać sprawcy ze on zachował się w sposób polegający na wyjęciu cudzej rzeczy spod władztwa innej osoby i w ten sposób sprawca realizuje znamiona strony przedmiotowej tego czynu powodując tez ubytek w majątku innej osoby, czyli są też konsekwencje tego czynu- to są elementy strony przedmiotowej. Tu należy wskazać państwu, że to jest co innego niż zawinienie od strony podmiotowej. Jeśli ktoś, kto jest np. niepoczytalny, a wiec winy nie ponosi, winy w tym zakresie że nie można mu stawiać zarzutu z tego powodu co zrobił, ponieważ on nie jest w stanie ze względu na chorobę psychiczną bądź inne zakłócenie czynności psychicznych, nie jest w stanie zrozumieć znaczenia tego co robi, pokierować swoim postępowaniem, a wiec nie ponosi winy. Ale to nie znaczy, że nie może czegoś zrobić ze swoim zamiarem. Zatem taka niepoczytalna osoba, coś zabiera, kradnie, kogoś zabija czy bije – no to przecież robi to w  sposób zamierzony, celowy, wiec można tu mówić o umyślnym działaniu, a mimo to nie ma winy i nie będzie odpowiedzialności karnej. Nie są to zatem pojęcia tożsame, co wynika z takiego, a nie innego ukształtowania, opisania tych pojęć w Kodeksie Karnym lub Kodeksie Wykroczeń, inaczej niż to było w poprzednio obowiązujących kodeksach.
To o czym teraz mowie, to pierwsza przesłanka odpowiedzialności karnej, czyli karalność czynu, tak sobie możemy to określić. Zatem pierwsza przesłanka odpowiedzialności rozumiana jako karalność czynu, czyli opisanie czynu jako zabronionego przez ustawę. Możemy zatem mówić, ze pierwszą przesłanką tej odpowiedzialności jest wykazanie, że sprawca zachował się, popełnił czyn, który opisany jest jako czyn zabroniony, i tym samym, ten czyn jest czynem karalnym, czyli czynem o znamionach opisanych w ustawie karnej.

More to explorer